زمستان چه زود از راه رسید

زمستان چه زود از راه رسید

انگار چیزی را گم کرده باشم، از اتاق به اتاقی می روم و از دهلیز به دهلیزی. حواسم پرت است و نمی دانم دنبال چه می گردم. هر لحظه فکر می کنم برایم زنگ می زند، رهنمایی ام می کند و از پیشرفت کارها می پرسد، اما غافل از اینکه قلب او برای همیش از تپش باز مانده است. 

زمستان چه زود از راه رسید و قلب مالامال از امید و آرزو را از تپیدن باز داشت. خبر درگذشت نابهنگام او چون بم در رسانه ها ترکید. هیچ کسی باور نمی کرد که نورانی عزیز شان دیگر در میان آنان نیست. همه مات و مبهوت شدند و اشک چون سیل از دیدگان شان جاری گشت. آری، مرد مبارزی از تبار آزادگان خاموش شده بود و دیگر نمی نوشت.  

داد نورانی نویسنده و شاعر متعهد و مبارز افغانستان بیش از سه دهه به خاطر مردم زحمتکش و توده های فقیر و پابرهنه قلم زد، کار کرد و انرژی خود را به مصرف رساند. با آنکه از مریضی شکر، درد معده، فشار بلند خون و درین اواخر تکلیف قلبی رنج می برد، اما چنان خستگی ناپذیر کار می کرد که فکر می کردی او توانایی و انرژی ده ها تن را در خود ذخیره دارد. نورانی شب و روز نمی شناخت و حتی سفرۀ غذا را مانند میز کارش مورد استفاده قرار می داد. وقتی دوستان و اعضای خانواده به او توصیه می کردند که اینهمه کار او را از پا درخواهد آورد، با تبسم معناداری می گفت: لطفاً این توصیه های تان را به دیگران بکنید، من آنقدر فرصت ندارم که صحبت های بیهودۀ شما را بشنوم، بروید و به کارهای خود برسید. شاید او می دانست که فرصت زیادی ندارد و باید راهِ روشنی را برای رهروانش ترسیم نماید که بتوانند در نبود او بر آن گام بگذارند و چون مشعل روشنی، راه شان را نورانی سازد.  

نورانی درست سه هفته قبل از درگذشت نابهنگامش، دوستان خود را خواست و به آنان گفت که باید مسوولیت کارها را برعهده گیرند، زیرا او از وضع صحی خوبی برخوردار نیست. او هیچ دلیل قانع کننده ای برای خراب بودن وضع صحی خود ارائه نکرد اما گفت که باید مسوولیت کارها را دیگران برعهده گیرند، چون شاید او فرصت زیادی نداشته باشد و باید قبل از آن نوشته هایی را به اتمام برساند... اما زمستان چه زود از راه رسید.

نورانی، شاعر و نویسندۀ سیاسی بود. اشعار و نوشته هایش جز حکایت دردها و زخم های زحمتکشان چیز دیگری نبود، و به این خاطر در میان طبقات زحمتکش و محروم افغانستان از محبوبیت فوق العاده ای برخوردار بود. نورانی هیچگاه به زندگی شخصی نمی اندیشید، او به دیگران درس از خودگذری و فداکاری می داد. او انسان شجاع، نترس، متهور و در عین حال صمیمی، مهربان، شوخ طبع و بذله گو بود. شخصیت کارِزماتیک، دانش و فهم سیاسی، فلسفی، مطالعۀ ادبی و تاریخی  و پشت کار بودن او باعث می شد تا همه به سوی او کشانده شوند. وقتی مسوولیتی را می گرفت، آن را با صداقت، پشت کار و جدیت به پایان می رساند. در هیچ کاری از خود تعلل نشان نمی داد و قبل از دیگران کارهایش را انجام می داد. او نمونۀ یک انسان واقعی و راستکار بود. 

حتی در آخرین لحظات زندگی که در بستر بیماری افتاده بود و داکتران به او اجازۀ صحبت نمی دادند، رسالت خود را فراموش نکرد، او به دوستانش زنگ می زد، به آنان وظیفه می داد و تأکید می کرد که کارها را به وجه احسن به پیش ببرند.  

او دشمن سیاهی بود و به این خاطر نورانی بود. 

اداره و مدیریت

اداره و مدیریت  

منابع چیست :

عبارت از سرمایه یک سازمان میباشد که انواع آن عبارت از منابع فزیکی ، منابع مالی ، منابع بشری و منابع غیر محسوس .

موثریت چیست ؟

انجام فعالیت های درست و صحیح میباشد که در آن کیفیت مطرح است .

هدف چیست ؟

عبارت از نتیجه مطلوب انجام موفق یک فعالیت است .

 Goal گول چیست؟

اهدافیکه در قید زمان نبوده و به رقم افاده نشود  گول  گفته میشود.

Target چیست؟

به اهداف قصیرالمدت گفته میشود .

   Objective    چیست ؟

اهدافیکه به ارقام افاده شده و محدود به زمان باشد گفته میشود .

مشخصات یک هدف مفید .

1 – مطابق به ضرورت باشد .

2 – قابل تطبیق باشد .

3 – قابل مشاهده باشد .

4 – قابل اندازه یا سنجش باشد .

آمر اعطا کیست ؟

به شخصی گفته میشود که صلاحیت منظوری و تعدیل قرار داد بخاطر تهیه اجناس را دارا باشد .

پیشنهاد چیست ؟

سندی است که برای تدارکات مطابق قانون و مقررات استفاده میشود .

فرمان چیست ؟

عبارت از یک سند تقنینی حکم عام است که مبنی بر اجرای یک موضوع برای یک مدت زمان محدود یا نا محدود میباشد .

مقرره چیست ؟

عبارت از یک سند تقنینی است که صلاحیت صدور آنرا یکی از قوای ثلاثه دولت دارا میباشد .

اسناد تقنینی چیست ؟

عبارت از قانون فرمان تقنینی، مقرره و لایحه میباشد .

استراتیژی چیست ؟

عبارت از پلان گذاری و استفاده از منابع به قسمیکه چانس موفقیت در بدست آوردن اهداف در آن بیشتر باشد .

لایحه چیست ؟

وضع یک سلسله معیار های وظیفوی که متکی به مقررات و قوانین باشد .

پلان گذاری چیست ؟

عبارت از تعین هدف و رسیدن به آن میباشد .

اصول پلان گذاری

1 – اهداف پلان گذاری .

2 – فعالیت های مورد نظر .

3 – منابع که در برآورده شدن اهداف بکار برده میشود .

بودیجه چیست ؟

عبارت از کیسه است که در آن عواید ریختانده شده و مصارف از آن برداشته شود به دو بخش  میباشد 1 عادی 2 انکشافی

شاخص  های صحی چیست ؟

عبارت از اندازه گیری های است که برای توضیح حالت صحی کمک نموده و هم برای تغیراتیکه در حالت صحی به مرور زمان به میان میآید استعمال میشود .

شاخص های صحی به سه منظور استفاده میشود .

1 – تحلیل وضعیت موجوده .

2 – مقایسه حالت صحی یک محل با محل دیگر .

3 – مقایسه حالت صحی موجوده با حالت صحی گذشته .

ایپیدیمو لوژی  چیست ؟

عبارت از مطالعه توزیع امراض و تکرر وقوع آن در بین مردم میباشد .

هدف اپیدیمو لوژی  چیست ؟

بدست آوردن ، تحلیل و تعبیر معلومات صحی میباشد .

مراحل اپیدیمو لوژی .

 1 - ایپیدیمو لوژی  تحلیلی

2 - ایپیدیمو لوژی  تشریحی .

3 - ایپیدیمو لوژی  تجربوی .

4 - ایپیدیمو لوژی ارزیابی .

وقوعات چیست ؟

عبارت از بوجود آمدن چند واقعه جدید در مدت معین میباشد .

Prevalence   چیست ؟

عبارت از تعداد مجموعی واقعات یک مرض در یک نقطه از زمان است .

ایپیدیمی چیست ؟

عبارت از پیدا شدن واقعات یک مرض بیشتر از تعدادیکه توقع میرود .

پرابلم چیست ؟

عبارت از یک مشکل یا مانعه بین حالت موجوده و هدف مطلوب آینده است .

قانون چیست ؟

عبارت از مجموع دساطیر و مقررات است که برای تنظیم اجتماع وضع شده است و در مقابل ضمانت اجرا میشود .

دفتر چیست ؟

عبارت از محلی است که در آن کارها روی اوراق انجام شده اسناد و مکاتب در آن نگهداری میشود .

اهداف مجموعه خدمات اساسی شفاخانه ها

1 – شناسائی و در یافت یک مجموعه معیاری خدمات شفاخانه در سطوح مختلف .

2 – تهیه یک رهنمود برای وزارت ، موسسات  تمویل کننده که چگونه برای شفاخانه ها کارمند ، لوازم ، مواد ضروری و ادویه تهیه میشود .

3 – بهبود بخشیدن یک سیستم رجعتی را که  BPHS به  EPHS پیوند دهند .

هماهنگی چبست ؟

عبارت از نظم بخشیدن به فعالیت های افراد ، گروه ها ، سازمانها و غیره برای رسیدن به هدف.

عوامل موثر روی هماهنگی .

1 – هدف

2 – آمر گروپ

3 – تعین مسئولیت

4 – تعین صلاحیت

5 – کنترول

6 – تعین وظایف

7 – توازن

فواید هماهنگی

اول . افزایش منابع .

دوم . جلوگیری از وقت زیاد .

سوم . رسیدن به هدف به صورت درست وسریع.

چهارم . انکشاف اقتصادی سیاسی .

مجموعه خدمات صحی اساسی از اجزای ذیل تشکیل شده است .

1 – صحت مادر و نوزاد .

2 – صحت طفل و معافیت .

 - A خدمات EPI

  - B منجمنت جامع امراض دوره طفولیت

3 – تغذیه عامه .

 A  - متمم کردن مایکرونتریت ها .

B  - تداوی سوی تغذی کلنیکی .

4 – امراض ساری . مثل کنترول توبرکلوز و ملاریا

5 – صحت روانی .

منجمنت مشکلات روانی در جامعه ، تداوی مریضان سراپا و داخل بستر در مراکز .

6 معیوبیت .

توسعه خدمات ارتوپیدی در شفاخانه و شامل نمودن فزیوتراپی در PHC  .

7 – تهیه ادویه اساسی .

8 انتقال خون .

عوامل تشویق کننده برای کارمند .

1 – تحسین و تمجید .

2 – ترقی و پیشرفت .

3 – گرفتن مسئولیت .

4- رشد شخصیت .

5 – موقعیت در کار .

6 – اهمیت کار.

 7 – معاش مناسب یا کافی .

عوامل نا رضایتی و مایوس کننده کارمند .

1 – شرایط خراب کار .

2 – بیکفایتی اداره .

3 – نظارت نادرست .

4 – روابط ضعیف بین پرسونل .

5 – شخصیت ضعیف آمر تیم .

6 – معاش ناکافی .

انظباط چیست ؟

عبارت از رعایت نظم اداره و تطبیق قوانین نافذ شده دولت .

تخلف چیست ؟

سرکشی از قوانین نافذ شده در موقع انجام وظیفه .

نظارت چیست ؟

عبارت از شیوه حاصل نمودن اطمینان از شایستگی ، مویت  و کفایت پرسونل از طریق مشاهده و مباحثه و توام با رهنمائی باشد .

اشکال نظارت .

نظارت به سه شکل میباشد .

1             - Autocritic

2        Anarchitic-         

3       ِ Democratic -    

پیامد های ریفورم جدید اداری .

1 – از بین بردن تشکیلات کهنه و غیر موثر .

2 – از بین بردن بیکاری های مخفی .

3 – انکشاف سیستم اداره عامه معاصر .

4 - توسعه انواع کاریابی جدید و شغل سازی   . 

5 – استخدام به شیوه رقابت آزاد به هدف مندی انکشاف ظرفیت ها .

6 – از بین بردن فساد اداری .

7 – ایجاد اداره بدون تبعیض .

انواع تقدیر نامه و صلاحیت دادن آن .

1 – درجه اول که از صلاحیت رئیس جمهور میباشد .

2 – درجه دوم که از صلاحیت معاونین رئیس جمهور میباشد .

3 – درجه سوم که از صلاحیت وزارت میباشد .

عوامل فساد اداری .

1 عدم موجودیت سیستم تعقیب قضائی .

2 – عدم موجودیت سیستم مکافات و مجازات .

3 – معاش کم .

4 – تقدیم روابط بر ضوابط در استخدام .

وظیفه پارلمان چیست ؟

تصویب بودیجه سالانه دولت قر ار داد های بین المللی و فراخواندن کابینه به شمول رئیس جمهور .

پروسیجر چیست ؟

عبارت از طی مراحل و یا قدم های یک کار از ابتدا تا انتها

اداره چیست ؟

عبارت از یک نظام اجتماعی و طرح روش های خاص میباشد که در آن یکتعداد از افراد جهت رسیدن به یک سلسله اهداف مشخص با هم همکاری و اشتغال دارند .

اساسات اداره .

اول -   تشکیل

دوم  -  حجم کار

سوم -   موثریت .

سیستم چیست ؟

عبارت از مجموعه ارگانها و دیپارتمنت های مختلف داخل یک سازمان میباشد که بخاطر رسید به اهداف مشخص از یک سلسله قواعد و مقررات مشخص و مشترک پیروی نموده و یکجا باهم فعالیت مینماید .

اصول اداره چیست ؟

هماهنگی وحدت ، اصول سلسله مراتب ، اصول وحدت مردمی ، اصول تخصص تعادل ، نظارت و انعطاف پذیری .

مدیر کیست ؟

در لغت به معنی اداره کننده و تنظیم کننده میباشد و در اصطلاح به شخصی اطلاق میشود که مسئولیت تنظیم نمودن عمل کرد تیم خود را دارا میباشد.

پروژه چیست ؟

عبارت از یک نوع فعالیت مشخص است که دارای یک آغاز و انجام معین میباشد طوریکه با تکمیل آن تشکیل آن از بین میرود .

پالیسی چیست ؟

عبارت از تعهد کاری است برای تطبیق پاره از امور در یک سازمان .

استخدام چیست ؟

عبارت از پر کردن و پر نگهداشتن پوست های خالی در تشکیل سازمان میباشد .

تشکیل چیست ؟

عبارت از تقسیم بندی وظایف ، تعین حدود صلاحیت و مسئولیت ، تعین روابط منطقی واحد ها و سلسله مراتب در یک اداره میباشد .

رهبری چیست ؟

عبارت از پروسه است که در آن سلوک و برخورد افراد طوری تحت تاثیر و نفوذ در آورده شود تا با اهداف سازمانی و گروپی ممد واقع شود.

جلسه بن در کدام سال روی چه منظور دایر گردید ؟

جلسه بن در 6 قوس 1380 آغاز و در 16 قوس 1380 ختم گردید که برای اداره موقت تحت سرپرستی حامدکرزی دایر گردیده بود.

تعریف خدمات ملکی

عبارت از یک تشکیل غیر نظامی و قضائی میباشد که در چوکات حکومت وظیفه مینماید و توسط مکتوب شماره 257 مورخ 2 ثور 1380 تشکیل گردیده بود .

وظایف کمیسیون اداری و خدمات ملکی

 طرح و نظارت از پالیسی شرایط مربوط به استخدام ، معاش ، حاضری ، تقاعد ، ترفی ، رخصتی و سایر امور مربوط به خدمات ملکی .

حاضری چیست ؟

سندی است که موجودیت کارمندان را در اوقات معین کار ثبت مینماید .   

تهیه کننده : داکتر فرزاد « فهیمی »